Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi TS.BS Trương Hoàng Minh – chuyên gia về thận niệu nam khoa.

__________

Hiện nay có đến 15% -20% nam giới trưởng bị ảnh hưởng bởi tình trạng giãn tĩnh mạch thừng tinh và con số này đang ngày càng tăng. Vấn đề này tác động khá nhiều đến tâm sinh lý đàn ông và đặc biệt là khả năng sinh sản. Vậy giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng như thế nào? Điều gì dẫn đến vấn đề này và đâu là cách điều trị hợp lý nhất?

GIÃN TĨNH MẠCH THỪNG TINH LÀ TÌNH TRẠNG GÌ?

Tĩnh mạch thừng tinh ở vị trí nào trong cơ thể?

Thừng tinh hay còn được gọi là cuống tinh hoàn, nó bao gồm nhiều động mạch, tĩnh mạch, mạch bạch huyết, thần kinh và ống dẫn tinh. Điểm đặc biệt, các tĩnh mạch của thừng tinh sẽ liên kết với nhau tạo thành một mạng lưới, còn gọi là đám rối dây leo.  

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là gì?

Giãn tĩnh mạch thừng tinh (Varicocele) là một rối loạn phổ biến làm giãn to tĩnh mạch ở bìu. Triệu chứng này tương tự như chứng giãn tĩnh mạch chân, chúng khiến tĩnh mạch sưng lên và mất hình dạng.  Thông thường, có đến 90% nam giới sẽ bị giãn phía tinh hoàn trái, chỉ 10% không may bị giãn ở cả hai bên. 

Giãn tĩnh mạch thừng tinh tùy trường hợp sẽ làm đau tinh hoàn nhưng không kéo dài. Ở một số người, giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể gây vô sinh. Nếu vấn đề này không mang đến quá nhiều triệu chứng nghiêm trọng, bạn có thể không cần điều trị.

NGUYÊN NHÂN VÀ CÁC CẤP ĐỘ CỦA GIÃN TĨNH MẠCH THỪNG TINH

Các chuyên gia không chắc chắn về nguyên nhân gây ra bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh. Một số giả thuyết về nguyên nhân bao gồm suy van tĩnh mạch, bất thường về vị trí đổ của tĩnh mạch tinh vào tĩnh mạch thận trái hoặc tĩnh mạch chủ bụng. Cũng thể do các nguyên nhân gây tăng áp lực ổ bụng như khối u vùng tiểu khung, sau phúc mạc, và nhiều nguyên nhân khác.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh thường xảy ra khi máu chảy ngược về phía dưới (thay vì chảy về tim), tương tự như giãn tĩnh mạch ở các chi dưới. Cơ chế bệnh sinh của giãn tĩnh mạch thừng tinh thường liên quan đến sự suy yếu của hệ thống van tĩnh mạch, dẫn đến sự trào ngược máu từ hệ thống tĩnh mạch chủ vào hệ thống tĩnh mạch tinh. Điều này gây ra sự giãn nở của các đám rối tĩnh mạch tinh ở vùng bẹn và bìu.

Sự giãn nở của các đám rối tĩnh mạch tinh này gây ra ứ trệ máu, làm tăng nhiệt độ ở tinh hoàn và có thể dẫn đến sự hỏng hóc của tinh trùng. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới. 

Giãn tĩnh mạch thừng tinh được chia thành 5 cấp độ gồm:

• • Độ 0: Không thể phát hiện giãn tĩnh mạch thừng tinh trên lâm sàng mà chỉ có thể chẩn đoán được bằng siêu âm, chụp ảnh màu hoặc các phương tiện chẩn đoán khác.

• Độ 1: Sờ và cảm nhận được búi tĩnh mạch giãn bằng nghiệm pháp Valsava.

• Độ 2: Sờ và cảm nhận được búi tĩnh mạch khi nam giới trong tư thế đứng thẳng.

• Độ 3: Nhìn thấy búi tĩnh mạch bằng mắt thường khi nam giới đứng thẳng.

• Độ 4: Dù nam giới đứng, ngồi hay nằm đều có thể dễ dàng nhìn thấy búi tĩnh mạch nổi lên dưới da bìu.

TRIỆU CHỨNG/DẤU HIỆU CỦA TÌNH TRẠNG GIÃN TĨNH MẠCH THỪNG TINH

Tình trạng này không có một triệu chứng cụ thể nào. Tuy nhiên, qua sự phân tích và tổng hợp sau nhiều nghiên cứu, một số dấu hiệu và triệu chứng có thể xảy ra được đề cập đến gồm:  

• Có cảm giác đau nhức hoặc khó chịu âm ỉ khi đứng hoặc về khuya. Nếu nằm xuống sẽ đỡ đau hơn.
• Nếu tĩnh mạch thừng tinh giãn đủ lớn, có thể nhìn thấy một khối giống như “túi giun” phía trên tinh hoàn bằng mắt thường. 
• Bên tinh hoàn bị ảnh hưởng có thể có kích thước khác so với bên còn lại.
• Tinh trùng bên trong bị hỏng do sự tăng lên của nhiệt độ dẫn đến tình trạng “khô khan”, từ đó gây khó khăn cho việc sinh con.

CÓ BẮT BUỘC ĐIỀU TRỊ GIÃN TĨNH MẠCH THỪNG TINH?

Việc điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vấn đề này. Đối với tĩnh mạch thừng tinh bị giãn ở mức độ thấp, bác sĩ sẽ đề xuất cho phái mạnh một số lựa chọn như:

• Không cần điều trị: Bạn có thể không cần điều trị nếu giãn tĩnh mạch thừng tinh không làm phiền bạn hoặc ảnh hưởng trực tiếp đến thiên chức làm cha của phái mạnh.
• Thay đổi thói quen hàng ngày: Tránh một số hoạt động gây khó chịu như mặc đồ lót bó sát, ngồi trong thời gian dài,… 
• Chườm đá: Tỉnh hòa thường sẽ có nhiệt độ thấp hơn khoảng 2 độ so với cơ thể nhằm điều hòa nhiệt độ khi máu lưu thông. Chườm đá không nên quá 15 phút mỗi lần.
• Dùng thuốc không kê đơn:  Thuốc chống viêm không steroid – chẳng hạn như naproxen và ibuprofen – có thể giúp giảm đau hoặc nhức ở bìu hoặc tinh hoàn. Tuy nhiên, đây không phải là thuốc có thể tùy ý sử dụng. 

CÁC PHƯƠNG PHÁP CHỮA TRỊ GIÃN TĨNH MẠCH THỪNG TINH NẶNG

Thời điểm nam giới cảm thấy đau nhức ở bìu và những búi ngoằn ngoèo lộ rõ dù ở tư thế nào, chứng tỏ tĩnh mạch thừng tinh đã giãn nhiều. Trong trường hợp nếu vợ chồng đang gặp vấn đề về sinh sản, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân phẫu thuật.

Phương pháp phẫu thuật

Có hai phương pháp được sử dụng phổ biến hiện nay. Cả hai đều yêu cầu gây mê toàn thân và là các thủ tục ngoại trú thường cho phép bạn về nhà ngay trong ngày. Các thủ tục bao gồm:

• Phẫu thuật cắt giãn tĩnh mạch bằng kính hiển vi. Bác sĩ phẫu thuật rạch một đường nhỏ ở vùng háng. Sử dụng kính hiển vi mạnh, bác sĩ phẫu thuật xác định và thắt một số tĩnh mạch nhỏ. Cuộc phẫu thuật thường kéo dài 2 đến 3 giờ.
• Phẫu thuật cắt giãn tĩnh mạch nội soi. Bác sĩ phẫu thuật thực hiện thủ thuật bằng cách sử dụng máy nội soi và các dụng cụ phẫu thuật gắn vào các ống xuyên qua một số vết mổ rất nhỏ ở vùng bụng dưới. Bởi vì mạng lưới tĩnh mạch phía trên háng ít phức tạp hơn nên có ít tĩnh mạch cần thắt hơn. Cuộc phẫu thuật thường kéo dài 30 đến 40 phút.

Rủi ro có thể xảy ra

Chữa tĩnh mạch thừng tinh bị giãn cũng sẽ có một vài rủi ro không mong muốn có thể xảy ra, ví dụ như:  

• Tích tụ chất lỏng xung quanh tinh hoàn.
• Giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể tái phát.
• Tổn thương động mạch.
• Đau tinh hoàn mãn tính.
• Nhiễm trùng.

Sự cân bằng giữa lợi ích và rủi ro của phẫu thuật sẽ thay đổi nếu việc điều trị chỉ nhằm mục đích kiểm soát cơn đau. Một người bị giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể bị đau tinh hoàn, nhưng cơn đau có thể gây ra nguyên nhân khác chưa xác định. Khi phẫu thuật giãn tĩnh mạch thừng tinh được thực hiện chủ yếu để điều trị cơn đau, có nguy cơ cơn đau có thể trầm trọng hơn hoặc bản chất của cơn đau có thể thay đổi. Vì vậy, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào.

NHỮNG CÂU HỎI XOAY QUANH GIÃN TĨNH MẠCH THỪNG TINH

Giãn tĩnh mạch thừng tinh có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản không?

Có, giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở một số người. Triệu chứng này có thể góp phần gây ra khoảng 40% tổng số trường hợp vô sinh ở nam giới.

Các chuyên gia vẫn chưa xác định được sự liên kết giữa giãn tĩnh mạch thừng tinh và vô sinh. Nguyên nhân được đưa ra là có thể nhiệt độ bên trong bìu tăng lên do máu tích tụ trong tĩnh mạch. Nhiệt độ cao hơn ảnh hưởng đến cả hai tinh hoàn có thể ảnh hưởng đến số lượng hoặc sản xuất tinh trùng.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh có gây rối loạn cương dương không?

Không có đủ nghiên cứu để khẳng định chắc chắn rằng giãn tĩnh mạch thừng tinh gây ra chứng rối loạn cương dương, nhưng có thể có mối liên hệ. Một số nghiên cứu cho thấy những người được điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh đôi khi không đạt được sự cương cứng đủ để thực hiện “cuộc yêu”.

Nam giới có thể tự khám xem bản thân có bị giãn tĩnh mạch thừng tinh được hay không? 

Phía mạnh không nên và cũng khó có thể tự khám để biết tĩnh mạch thừng tinh của mình có đang bị giảm hay không do trong thời gian đầu, tình trạng này sẽ không biểu hiện rõ ra để thấy được hoặc sờ được. 

Khi bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh đi vào giai đoạn muộn, các triệu chứng bắt đầu biểu hiện bên ngoài, thường là việc nhìn hoặc sờ thấy những búi tĩnh mạch ngoằn ngoèo lộ ra dưới da. Điều này thường đi kèm với cảm giác đau tức ở vùng bìu bị bệnh. Tuy nhiên, để đưa ra một chẩn đoán chính xác, bệnh nhân cần đến bệnh viện để được thăm khám và chẩn đoán một cách chi tiết hơn. 

Đặc biệt, trong giai đoạn sớm khi bệnh chưa có những biểu hiện rõ ràng bên ngoài, việc thăm khám bởi bác sĩ và sử dụng các phương tiện cận lâm sàng như siêu âm mạch máu là rất quan trọng. Điều này giúp phát hiện những trường hợp khó nhận biết giãn tĩnh mạch thừng tinh một cách chính xác.

Như đã đề cập, nếu chữa kịp thời và chính xác có thể khắc phục hiệu quả vấn đề giãn tĩnh mạch thừng tinh, xóa đi nỗi lo về vô sinh và bảo vệ toàn vẹn hạnh phúc gia đình. Lời khuyên chính là đấng mày râu nên chủ động quan tâm đến chất lượng sức khỏe và nhanh chóng đến các cơ sở nam khoa uy tín để được thăm khám và chữa trị kịp thời.

Phòng khám nam khoa Gangnam Sài Gòn là một địa chỉ được nam giới đặt trọn niềm tin trong việc bảo vệ sức khỏe bởi gói khám đa dạng, đội ngũ bác sĩ có tâm, có tầm cùng máy móc thiết bị điều trị tân tiến. Tất cả đều để đảm bảo hiệu quả của quá trình điều trị. Liên hệ hotline 0986.171.766 để đặt lịch ngay! 

_________________________

PHÒNG KHÁM NAM KHOA – GANGNAM SÀI GÒN

“Sự hài lòng của quý khách hàng là nền tảng cho sự phát triển của chúng tôi”

Hotline: 0986.171.766

SDT BS.Phùng Mạnh Cường: 0901.466.879

Fanpage Phòng khám: Điều trị Nam khoa – BV Gangnam Sài Gòn 

Fanpage TS.Bs Minh: TS.BS Trương Hoàng Minh nam khoa 

Địa chỉ: 562A Cộng Hòa, phường 13, quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh

Thời gian làm việc: 8h00 – 20h00

Tác giả